Rugby Kobiet ma ponad stuletnią historię sięgającą 1881 roku, natomiast wzmianki o grze kobiet w męskich zespołach (i męskich przebraniach) szkolnych pojawiały się już w latach 60-tych XIX stulecia. Jednak historia kobiecego rugby, a przynajmniej jej początki są słabo udokumentowane, z powodu nacisków społecznych o kobietach grających w kontaktowy sport nie pisała prasa, a mecze odbywały się bez udziału publiczności, nie było zdjęć i filmów. Poniżej z okazji International Women's Day przypominamy najważniejsze daty z historii kobiecego rugby rozbudowane o nowe historyczne i aktualne fakty.
1881 : Dwie drużyny kobiet rozgrywały mecze pokazowe piłki nożnej w Szkocji i północnej Anglii, 25 czerwca na Cattle Market Inn Athletic Grounds, Stanley, Liverpool rozegrano jedyny mecz według zasad rugby.
1887 : Pierwsza znana rugbistka nazywała się Emily Valentine, zagrała w meczu męskiego zespołu założonego przez jej braci, zdarzyło się to w Portora Royal School, Enniskillen (Irlandia).
1891 : Pierwszy zespół kobiet utworzono w Nowej Zelandii, jednak ze względu na publiczne oburzenie pokazowe mecze zostały odwołane.
1895 : Dziewczyna z piłką do rugby pojawiła się na jednej z serii kart sportowych dodawanych do papierosów.
1903 : Odbyły się pierwsze rozgrywki kobiet we Francji (1903) i Anglii (1913) bez udziału publiczności.
1913 : W Anglii uczennice spotykały się potajemnie żeby grać w rugby, ujawnił to Philip Trevor w książce opublikowanej 10 lat później.
1917 : 16 grudnia na Cardiff Arms Park rozegrano pierwszy udokumentowany mecz rugby kobiet, Cardiff pokonało Newport 6:0, drużyna z Cardiff nosiła kaski ochronne wyprzedzając takie zabezpieczenia w „męskim” rugby o kilka dziesięcioleci.
1920 : Przez dziesięć lat we Francji istniała gra „Barette” zbliżona do rugby, a rozgrywana przez kobiece zespoły dziesięcioosobowe.
1921 : W Sydney dwie drużyny kobiet zagrały mecz według zasad Rugby League przed 30 tysięczną publicznością. Presja ze strony władz spowodowała, że planowany drugi mecz nie doszedł do skutku.
1929 : We Francji ukazały się zdjęcia z meczu rugby rozegranym przez kobiety w Paryżu.
1923 : Philip Trevor otworzył swoją książkę „Rugby Football” rozdziałem „Popularność gry - Rugby dla dziewczyn”.
1930 : W Nowej Południowej Walii (Australia) rozpoczęły się regularne rozgrywki drużyn kobiecych trwające do zakończenia II Wojny Światowej.
1940 : Maoryskie kobiety rozpoczęły rozgrywki w rugby w Nowej Zelandii.
1956 : Australijski zespół Belles of St Mary's rozegrał kilka meczów w Nowej Południowej Walii wg zasad Ligi Rugby.
1960 : Na Samoa zakazano kobietom grać w rugby.
1962 : Pierwszy kobiecy zespół powstał na Uniwersytecie w Edynburgu.
1963 : Studentki z Edynburga zagrały w Londynie przeciwko zespołowi męskiemu.
1965 : Pierwszy odbył się mecz francuskich studentek.
1966 : Angielski klub Worthing RFC zorganizował charytatywny mecz pomiędzy drużynami kobiet i mężczyzn.
1968 : Pierwszy mecz klubowy wewnętrzny 1 maja rozegrały dwa zespoły Toulouse Fémina Sports (Francja) przed tysiącami widzów.
1970 : W Tuluzie powstała pierwsza organizacja kobiet Association Francaise de Rugby Feminin (AFRF). Powstała pierwsza drużyna w Kanadzie dając początek rugby kobiet w Ameryce Północnej.
1972 : We Francji rozegrano pierwsze w historii mistrzostwa z udziałem 26 drużyn. W USA rozpoczęły się rozgrywki studentek z udziałem University Colorado, Colorado State University, University of Illinois i University Missouri.
1975 : Pierwsze kobiece zespoły studenckie na kontynencie powstały w Holandii (Wageningen) i Hiszpanii (Arquitectura Madryt i OBPS Barcelona). W Stanach Zjednoczonych powstała federacja USA RFU z drużynami mężczyzn i kobiet.
1977 : Drużyny amerykańskie rozegrały pokazowe mecze w Wielkiej Brytanii.
1978 : Powstały pierwsze kluby poza uczelniami w Kanadzie i Holandii.
1979 : Pierwszy kluby kobiecy powstał w Mediolanie (Włochy).
1980 : Rozpoczęły się rozgrywki mistrzowskie w Szwecji (Malmo, RC i Karlstad), USA i Nowej Zelandii.
1981 : Powstały pierwsze drużyny w Japonii i Walii.
1982 : Odbyło się pierwsze tournee kobiecego zespołu, drużyna University College London's pojechała w lutym na mecze do Francji. W tym samym roku, 13 czerwca rozegrano pierwsze spotkanie międzynarodowe kobiet, w Utrechcie Holandia uległa Francji 0:4.
1983 : Powstała Women's Rugby Football Union (WRFU), która objęła patronatem drużyny z Wysp Brytyjskich.
1984 : Założono LNRF (Lega Nazionale Rugby Feminile) we Włoszech
1985 : Rozegrano pierwszy mecz pomiędzy Włochami i Francją
1986 : Rozpoczęły się rozgrywki ligowe w Wielkiej Brytanii
1987 : Powstała Canadian Rugby Board. Rozegrano pierwsze mecze pomiędzy Kanadą i Ameryką oraz Walią i Anglią.
1988 : Pierwsze nieoficjalne Mistrzostwa Europy rozegrano w dniach 21-23 maja w Bourg-en-Bresse (Francja), zwyciężyła Francja przed Wielką Brytanią, Holandią i Włochami. Utworzono Women's International Rugby Board. Powstała japońska federacja RFU.
1989 : Pierwszy mecz kobiecego rugby odbył się w ZSRR.
1990 : W Christchurch (Nowa Zelandia) rozegrano w dniach 19 sierpnia - 1 września międzykontynentalny turniej RugbyFest, wygrała go reprezentacja Nowej Zelandii przed Stanami Zjednoczonymi, Holandią i Związkiem Radzieckim.
1991 : Z udziałem 12 drużyn rozegrano w dniach 06-14 kwietnia w Cardiff pierwszy Puchar Świata Kobiet, w finale Anglia uległa Stanom Zjednoczonym 6:19, na III miejscu turniej zakończyły drużyny Francja i Nowej Zelandii. Grały też: Hiszpania, Holandia, Japonia, Kanada, Szwecja, Walia, Włochy i ZSRR.
1992 : Szkocja wystąpiła z WRFU, tworząc własną SWRU, powstała też irlandzka RFU.
1993 : Pierwszy mecz rozegrały drużyny Szkocji i Irlandii. W Toronto rozegrany został Canada Cup z udziałem Kanady, USA, Anglii i Walii.
1994 : Drugi Puchar Świata Kobiet rozgrywany został w Szkocji, zwyciężyła Anglia przed USA i Francją..
1995 : Mistrzostwa Europy pod patronatem FIRA rozegrano w dniach 12-14 kwietnia w Treviso (Włochy), w finale Hiszpania pokonała Francję 22:6, III miejsce przypadło Włoszkom.
1996 : Pierwszy turniej Home Nations z udziałem Anglii, Irlandii, Szkocji i Walii wygrał zespół angielski, w 1999 dołączyła Francja (Five Nations), a w 2000 Hiszpania (Six Nations). W roku 2007 Włoszki zastąpiły w Six Nations Hiszpanki.
1997 : Po raz pierwszy w turnieju Hongkong Sevens rozegrano turniej kobiet.
1998 : Trzeci Puchar Świata Kobiet rozegrano w Amsterdamie (Holandia), zwyciężyła Nowa Zelandia przed USA i Anglią..
2000 : Kobiety z Południowej Afryki wstąpiły do SARFU.
2001 : W Polsce powstały trzy drużyny kobiece, Hool's Girls Arka Gdynia, Piranie Ogniwo Sopot i Tygrysice Orkan Sochaczew. Rok później rozegrano nieoficjalne, a dwa lata później oficjalne Mistrzostwa Polski Kobiet, pierwszymi mistrzyniami zostały sopockie Piranie.
2002 : Czwarty Puchar Świata Kobiet rozegrano w Hiszpanii zwyciężyła Nowa Zelandia przed Anglią i Francją.
2004 : Powołana została reprezentacja Polski kobiet, która debiutując na turnieju w Limoges zajęła XIII miejsce w stawce XVI zespołów, trenerem był Jarosław Bator.
2006 : Piąty Puchar Świata Kobiet rozegrano w Kanadzie ponownie zwyciężyła Nowa Zelandia przed Anglią i Francją. Wystawa poświęcona historii kobiecego rugby „Women's Rugby - A Work in Progress” była prezentowana na stadionie Twickenham. W Ugandzie rozegrano inauguracyjny turniej kobiecych siódemek w Konfederacji Afrykańskiego Rugby (CAR).
2009 : Rozegrano pierwszy Puchar Świata Kobiet 7, w Dubaju (Zjednoczone Emiraty Arabskie) rywalizowało 16 drużyn, w finale Australia pokonała Nową Zelandię 15:10, na III miejscu turniej zakończyły drużyny Stanów Zjednoczonych i Południowej Afryki.
2010 : Szósty Puchar Świata Kobiet rozegrano w Anglii, zwyciężyła Nowa Zelandia przed Anglią i Australią.
2012 : IRB (od 2014 World Rugby) uruchomiła Women's Sevens World Series początkowo jako pojedyńczy turniej, w Dubaju zwyciężyła Nowa Zelandia pokonując Południową Afrykę 41:0, III miejsce zajęły Hiszpanki wygrywając z Australią 17:5.
2014 : Siódmy Puchar Świata Kobiet rozegrano we Francji, zwyciężyła Anglia przed Kanadą i Francją.
2016 : Kobiece rugby zaliczyło debiut na Igrzyskach Olimpijskich w Rio de Janeiro, tytuł mistrzowski zdobyły zawodniczki Australii pokonując w finale Nową Zelandię 24:17, brązowe medale wywalczyła Kanada.
2017 : Ósmy Puchar Świata Kobiet rozegrano w Irlandii, zwyciężyła Nowa Zelandia przed Anglią i Francją. International Centre for Sports History and Culture at De Montfort University w Leicester oraz World Rugby Museum w Twickenham rozpoczęły finansowanie projektu „Kobiety w Rugby Union: Historia społeczna i kulturalna ok. 1880-2016”.
2018 : W trzecim Pucharze Świata Kobiet 7 zwyciężyła Nowa Zelandia przed Francją i Australią. Pierwszy turniej Rugby 7 kobiet rozegrano na Igrzyskach Wspólnoty Brytyjskiej (Commonwealth Games), w finale Nowa Zelandia pokonała Australię 17:12. Mecz Six Nations Francja v Anglia w Grenoble obejrzało 17440 widzów ustanawiając nowy rekord frekwencji na meczu kobiet.
2019 : World Rugby Women's Sevens Series został rozszerzony z sześciu do ośmiu turniejów.
2020 : Oficjalny World Rugby Rankings notuje obecnie 56 reprezentacji, nie ma wśród nich Polski gdyż uwzględnia tylko kraje grające w Rugby XV, w aktualnym notowaniu prowadzi Nowa Zelandia przed Anglią i Kanadą. Natomiast w nieoficjalnym Rankingu Światowej Klasyfikacji Rugby 7 Kobiet nasza reprezentacja plasuje się na 19 miejscu (w ubiegłym roku na 26) na sklasyfikowanych 155 reprezentacji. Tu również prowadzi Nowa Zelandia, ale przed Kanadą i Australią. Dla ciekawych podamy jeszcze, że reprezentacja męska Rugby 7 w tym samym rankingu jest 42 na 174 reprezentacje.
Zdjęcia: www.scrumqueens.com; lifelawrugby.blogspot.com
