14/01/2021
 
Franciszek Liszka uznawany jest za pioniera rugby w powojennej Polsce, nie został by nim jednak gdyby nie grał w "jajo" w dwudziestoleciu międzywojennym.

Urodził się w 1903 roku w Tychach, po przyłączeniu Górnego Śląska do Polski w 1922 roku zaciągnął się do 73 Pułku Piechoty Wojska Polskiego stacjonującego w Katowicach. Równocześnie trenował rugby w górniczym klubie w Murckach, istnienie tego klubu w latach 1922-1925 opiera się wyłącznie na jego przekazie ustnym. W kolejnych latach był działaczem sportowym na Śląsku, Gospodarzem Polskiego Związku Palanta i Gier Ruchowych w Katowicach (1925-1927) i członkiem Komisji Rewizyjnej Polskiego Związku Gier Ruchowych (1927-1928). Po awansie na stopień kaprala został wysłany do Poznania na roczny kursu podoficerski w Centralnej Wojskowej Szkole Gimnastyki i Sportów (1927-1928), po jego ukończeniu został instruktorem sportowym w Wojsku Polskim. W czasie kursu w stolicy wielkopolski grał w rugby w klubie Pentathlon Poznań m.in. zdobył przyłożenie w słynnym meczu międzynarodowym z Chicago Military (1928) wygranym 5:3. Służył następnie w 44 Pułku Piechoty Równe gdzie zastała go II wojna światowa. Nic nie wiadomo o jego wojennych losach, po wyzwoleniu wrócił na Śląsk i osiadł w Murckach gdzie został oficerem straży pożarnej w KWK Murcki.
 
W 1947 roku podjął pierwszą próbę założenia sekcji rugby w RKS Górnik, ale nikt nie był zainteresowany tym sportem, klub miał wtedy tylko sekcję piłki nożnej. Natomiast po oświadczeniu Stalina w 1949, że rugby „nie spełnia fundamentów moralnych narodu radzieckiego” gra ta została w ZSRR oficjalnie zakazana i tego zakazu aż do śmierci dyktatora w 1953 roku nie odwołano. Rok później, we wrześniu 1954 roku Liszka skrzyknął młodych górników z kopalni Murcki i opowiedział im m.in. jak przed wojną grał w reprezentacji Polski i zdobył przyłożenie w meczu z USA (chodziło oczywiście o mecz Pentathlon v Chicago), młodzi się zainteresowali. Nie było jeszcze szansy żeby sekcja rugby oficjalnie pojawiła się Kole Sportowym nr 9 Zrzeszenia Sportowego Górnik, ale prowadzić treningów Liszce nikt nie zabraniał w końcu był przewodniczącym tego Koła. Amatorska drużyna nie zagrała żadnego mecz, nie miała bowiem z kim, druga podobna grupa pojawiła się dopiero na początku 1955 roku w Katowicach za sprawą Hiszpana Ramona Torrentsa. Informacje o sekcji rugby w Murckach zainspirowały dziennikarzy Wojciecha Giełżyńskiego i Andrzeja Karpińskiego do powtórnego rozpropagowania tego sportu w kraju.
 
Gdy ruszyła propaganda rugby i wiele miast poczytało sobie za punkt honoru mieć u siebie drużynę rugby, Liszka był jednym z ponad 70 uczestników kursu trenerskiego i sędziowskiego przeprowadzonego w marcu 1956 roku przez czeskiego trenera Alfonsa Zedę. Dopiero po jego ukończeniu w KS Górnik oficjalnie pojawiła się sekcja rugby, której trenerem był oczywiście Franciszek Liszka. Sekcja, która składała się głównie z mieszkańców Domu Młodego Górnika wystartowała jesienią 1956 roku w Lidze Okręgowej i Pucharze Sportowca przegrywając 6:20 decydujący mecz o awans do I ligi z Górnikiem Katowice. Było to pierwsze oficjalne spotkanie dwóch najstarszych drużyn w powojennej Polsce. W roku 1957 Górnik grał w Lidze Okręgowej okręgu Katowickiego czyli II lidze, Zarząd klubu niezbyt przychylnie patrzył na rugbistów czekając na pretekst by sekcję rozwiązać. Taki wydarzył się w czerwcu 1957 roku kiedy do Murcek przyjechała Juvenia Kraków, na mecz z powodów osobistych Liszka nie dotarł, a drużyna bez trenera nie zagrała (zawodnikom powiedziano, że trener się upił) i spotkanie zostało zweryfikowane jako walkower dla gości. Ostatni mecz Górnik rozegrał 06 sierpnia 1957 ulegając drugiej drużynie Górnika Dymitrow Bytom 3:12, sekcja została w październiku zawieszona, ale nie rozwiazana. Na przełomie 1957/1958 w czasie pierwszego kryzysu wiele klubów zlikwidowało sekcje rugby i wiosną 1958 roku ciężko było złożyć I ligę, a o II już nie było mowy. Wtedy padła propozycja awansu do I ligi Górnika Murcki, zajął on drugie miejsce za Juvenią Kraków, która została rozwiązana. Okazało się, że Górnik nie mógł by grać w I lidze ze względów formalnych, nie przystąpił bowiem oficjalnie do Polskiego Związku Rugby, nie zmienił by tego nawet fakt, że Wydział Gier i Dyscypliny PZR zarejestrował jego zawodników. Liszka, który poza trenowaniem Górnika był w latach 1956-1957 sędzią rugby, a także członkiem Rady Trenerów i Kolegium Sędziów Sekcji Rugby Wojewódzkiego Komitetu Kultury Fizycznej Katowice wiedział już, że drużyny nie uratuje.
 
Po rozwiązaniu Górnika Murcki Liszka był jeszcze aktywny przez dwa lata, przychodził na mecze, a w 1959 roku przeszedł weryfikację instruktorów rugby. Od roku 1960 na meczach pojawiał się coraz rzadziej aż w końcu przestał przychodzić, nikt się nie zainteresował pionierem rugby w powojennej Polsce, zmarł zapomniany w Chorzowie w 1977 roku.
 

Rugby TAG

Ostatnie wyniki

Edach Budowlani Lublin
45 21
Budmex Rugby Białystok
Life Style Catering RC Arka Gdynia
36 14
KS Budowlani WizjaMed Łódź
Awenta Pogoń Siedlce
37 10
Energa Ogniwo Sopot
RzKS Juvenia Kraków
13 33
ORLEN Orkan Sochaczew

Ekstraliga Rugby 2024/2025

1 Awenta Pogoń Siedlce 11 51
2 ORLEN Orkan Sochaczew 11 44
3 Energa Ogniwo Sopot 11 38
4 Life Style Catering RC Arka Gdynia 11 37
5 RzKS Juvenia Kraków 11 24
6 Edach Budowlani Lublin 12 23
7 KS Budowlani WizjaMed Łódź 11 15
8 Drew Pal 2 RC Lechia Gdańsk 11 9
9 Budmex Rugby Białystok 11 0
# Polskie Rugby # Polski Związek Rugby

Ta strona używa plików cookies. Dowiedz się więcej o celu ich używania. Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na używanie cookie, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.
Aby dowiedizeć się więcej jak zmienić ustawienia dotyczące cookies w Twojej przeglądarce internetowej przejdź pod adres.