Enigmatyczna nazwa rugby nie ma nic wspólnego ze sportem - pochodzi od nazwy angielskiego miasteczka robotniczego Rugby, gdzie został rozegrany pierwszy mecz w 1823 roku. Naprzeciwko szkoły w Rugby znajdował się zakład szewski Williama Gilberta, który jako pierwszy uszył piłkę dla potrzeb nowej gry. Dzisiaj jest to jedna z największych firm na świecie produkująca sprzęt dla rugby.
Ponieważ grze w piłkę chętnie oddawali się angielscy uczniowie i studenci, na początku XIX wieku w Anglii dyscyplinę tę zaczęto wprowadzać do coraz liczniej powstających szkół prywatnych. Do dziś w krajach anglosaskich uważa się, że rugby jest sportem wybieranym przez wyższe warstwy społeczne, elitę, w szkołach prywatnych. Stare brytyjskie powiedzenie mówi, że „Piłka nożna jest sportem dla gentlemenów, w którą grają łobuzy, a rugby to sport dla łobuzów, w który grają gentlemeni".
Na początku nie obowiązywał ujednolicony strój, zdejmowano jedynie marynarki i krawaty dla bezpieczeństwa grających. W miarę rozwoju gier zespołowych, szczególnie tych uprawianych na boiskach otwartych, zaczęto zastanawiać się nad ujednoliceniem przepisów, które w każdej szkole były inne. Zwolennicy gry wywodzącej się z Rugby nie chcieli podporządkować się tendencjom, które powoli zmierzały w kierunku dzisiejszej piłki nożnej i sami opracowali zasady obowiązujące od 1846 roku.
Rugby szybko zyskało popularność w Irlandii, Szkocji i Walii oraz we Francji, Australii, Nowej Zelandii. Do polski rugby zawitało po I wojnie światowej, ale z braku zainteresowania, kadry trenerskiej i sprzętu sport się nie przyjął.
Za początek piłki nożnej uznaje się często datę 24 października 1857 roku, kiedy powstał Sheffield Football Club, uznawany za najstarszy klub piłkarski na świecie. Ogłosił on zasady gry w futbol, z których najważniejsza dotyczyła zakazu łapania piłki rękami. Sześć lat później, w 1863 roku, w Londynie przedstawiciele 13 klubów utworzyli The Football Association (FA) - Angielski Związek Piłkarski. Tak narodziła się najstarsza piłkarska krajowa federacja świata.
Tekst i zdjęcia: Kultura i obyczaje w XIX wieku
