Chociaż na początku XX wieku kobiety rzadko grały w rugby, niektóre z nich wykorzystały krótkie okazje, jakie dały im znaczące zmiany w społeczeństwie spowodowane I wojną światową.
W Newport pracownice fabryki amunicji założyły własne drużyny rugby kobiet, aby grać ze sobą w meczach pokazowych. Podczas meczów zbierały pieniądze na lokalne i wojenne cele charytatywne, gry szybko stały się popularnymi wydarzeniami dla widzów.
29 września 1917 roku lokalne gazety donosiły o tysiącach ludzi, którzy cieszyli się „wspaniałą grą, bieganiem, podaniami i kopaniem” żeńskich drużyn Newport Munition Factory w Cardiff Arms Park. Sędzia, pan R. Pollock, stwierdził, że „sędziował wiele gorszych meczów między męskimi drużynami”.
Zawodniczki z Newport rywalizowały w meczach pokazowych w południowej Walii, inspirując tworzenie innych lokalnych drużyn. 15 grudnia 1917 roku Ladies zmierzyły się z Newport Ladies w Cardiff Arms Park, panie z Newport wygrały 6:0.
Dzięki charytatywnym celom igrzysk kobiety mogły grać w rugby pomimo męskich konotacji sportu kontaktowego. W marcu 1918 roku zawodniczki z Newport rywalizowały w ramach szerszego karnawału charytatywnego w Barry, który zebrał ponad 100 000 funtów, co wystarczyło na zakup łodzi podwodnej na potrzeby wojny!
Niestety, wsparcie dla zawodniczek rugby zniknęło po zawieszeniu broni. Maria Eley, która jako młoda kobieta grała w drużynie Cardiff Ladies, wspominała w wieku 106 lat: Uwielbiałyśmy to. To była taka zabawa, gdy wszystkie razem grałyśmy na boisku, ale musiałyśmy przestać, gdy mężczyźni wrócili z wojny, co było wstydem. Tak świetnie się bawiłyśmy.
Rugby kobiet niemal całkowicie zniknęło z Walii aż do lat siedemdziesiątych XX wieku, a pierwsza reprezentacyjna reprezentacja Walii w rugby kobiet rozegrała mecz międzynarodowy przeciwko Anglii dopiero w 1986 roku.
Do tego czasu te pionierki zostały już zapomniane i dopiero w 2018 roku, kiedy to zdjęcie zostało uprzejmie wypożyczone przez rodzinę Thirzy Dunn (pierwszy rząd, drugi od lewej) do World Rugby Museum, świat dowiedział się więcej o pionierskich zawodniczkach z Newport.
Zdjęcie to znajduje się w stałej ekspozycji i jest prawdopodobnie najstarszym na świecie zdjęciem żeńskiej drużyny rugby.
Tekst: Dr Lydia Furse, World Rugby Museum
Zdjęcia: World Rugby Museum, Cardiff Rugby Museum
